In 1960 schaften de Britten de dienstplicht af. Daarvoor groeiden alle jongens van het land op — inclusief vier uit Liverpool — met het idee dat ze ooit minstens 1 jaar in het leger moesten.
Paul McCartney herinnert zich nog precies de dag dat George Harrison's oudere broer Harry thuis kwam, in uniform van Christmas eiland: zo stoer, gebruind en indrukwekkend. Dit maakte Paul angstig. Hij dacht dat hij zou stikken in het leger. Hij wilde niemand doden, maar als jongen dwong hij zichzelf te oefenen met vechten tegen de kikkers in het buitengebied van deze havenstad waar Duitse bommen meer dan 2600 mensen hadden gedood en 10.000 huizen hadden verwoest. Zowel John als Ringo waren kleine kinderen tijdens de Liverpool 'Blitz'.
Was de dienstplicht blijven bestaan dan waren de toekomstige Beatles in volgorde van leeftijd opgeroepen: Ringo en John, de twee oudsten, dan Paul, dan George. Erg moeilijk om een Band in stand te houden met zoveel onderbrekingen.
'Ik denk niet dat de Beatles bestaan hadden, ' zegt Sir Paul tegen auteur Barry Miles in 'Paul McCartney: Many Years From Now' (Henry Holt, 1997). 'Dus dat was ons geluk, de regering nam de maatregel precies op tijd, wij hoefden niet en gingen door en kregen vrijheid en de 'sixties''.
Deze maand 50 jaar geleden — 11 Febr. 1963 — namen de Beatles 10 nummers op in 1 dag voor hun debuut LP, 'Please Please me.' Ik werd in 1961 geboren, net op tijd om hopeloos besmet te worden met hun plezier, hun aura: Een van mijn eerste herinneringen is die van mijn ouders die dansten op 'I Want To Hold Your Hand.'
Mijn man, een muzikant nog meer Beatle gek dan ik, daagde me uit door me op Paul's glorieuze bas partij te wijzen in 'Something.' En op onze bruiloft liep ik door het gangpad naar 'I Will.' Dus ik ben niet echt objectief.
Maar ik heb geprobeerd om streng te zijn met de volgende boeken. Ze moeten mijn fan -ziel sussen maar ook iets interessants vertellen. En een van de redenen dat ik 'Many Years From Now' zo goed vind is omdat Paul, zo vaak verguisd in het verleden, nu vanuit een kalmere volwassenheid spreekt.
Zoals de meeste fans wel zullen weten komt de inspiratie voor Let It Be uit de troost die Paul putte uit een droom over zijn moeder Mary; zo'n 10 jaar nadat hij haar op veertienjarige leeftijd had verloren. Maar in Many Years From Now kwam ik meer over haar te weten. Dat ze vroedvrouw was geweest en dat Paul een dierbare herinnering aan haar koestert waarbij ze, midden in de nacht, in de sneeuw wegfietst om een kindje ter wereld te brengen. Ik kwam ook aan de weet dat Eleanor Rigby in, ieder geval voor een deel, teruggrijpt op Pauls herinneringen als padvinder waarbij hij oude en eenzame gepensioneerden bezocht. Verder is het goed om nu eens Pauls lezing, over het ontstaan van de liedjes, naast die van John te kunnen leggen zoals die zijn opgetekend in John Lennon remembers: Alle Rolling Stone-interviews vanaf 1970 (ze komen aardig overeen, trouwens). Dat boek, uitgegeven door Verso in 1970, is dà n weer rauw en dà n weer vertederend en je blijft iedere keer na lezing compleet versuft achter.
Voor mij is het lastig om de nodige afstand tot mijn onderwerp te bewaren maar Ian MacDonald, een voormalig redacteur van New Musical Express weet daar wel weg mee. In het baanbrekende Revolution in the Head: The Beatles Records and the Sixties (1994) doet hij een poging om, met de kennis van nu, de grenzeloze adoratie voor The Beatles te vervangen door een afstandelijke blik op hetgeen zij in gang hebben gezet.
Daartoe probeert hij ook in kaart te brengen welke factoren nu hebben bijgedragen tot het ontstaan van The Beatles, überhaupt. Paul wijst op de beëindiging van de dienstplicht maar MacDonald wijt het eerder aan het instituut art-school; de kunstacademie, zoals die, in de meeste steden van enige omvang, stond en waar men er een volstrekt eigen opvatting van onderwijs op na hield. Enkele Beatles bezochten die school net als leden van The Rolling Stones, The Kinks, The Who, Pink Floyd en ga zo maar door. De art-schools waren een vrijplaats voor het eigenzinnige talent en de vaak onverhuld excentrieke figuren waar het Engelse leven zo rijk aan is, schrijft MacDonald
De songs zelf komen in dit boek ruim aan bod: Bijvoorbeeld hoe Lennon zijn Come Together schreef voor de campagne van Timothy Leary die in 1969 opging voor het gouverneurschap van Californië. Of hoe Capitol weigerde de single Please, Please Me uit brengen omdat de titel hen aan iets sexueels deed denken; een opvatting die met het succes van I Want To Hold Your Hand ijlings werd bijgesteld. Maar voor de meest intense beleving van de ontstaansgeschiedenis moet je toch bij Mark Lewisohn zijn met zijn magistrale The Complete Beatles Recording Sessions: The Official Story of the Abbey Road Years 1962-1970. En het spreekt voor zichzelf dat iedere fan The Beatles Anthology (Chronicle 2000) in zijn bezit moet hebben, die samen met de documentaire een schitterende, alles omvattende twee-eenheid vormt.
Kijk ook eens naar het lichtere maar zeer verrukkelijke 'A Hard Day's Write: The Stories Behind Every Beatles Song' (It, editie 2005) van Steve Turner uit 1994. Hier leren we hoe John en Paul de Britse Gerry Goffin en Carole King wilden zijn, maar in plaats daarvan maakten ze een veel zeldzamer overgang naar het uitvoeren van hun eigen materiaal. Paul schreef zijn dance-hall-achtige songs (‘Honey Pie’, ‘Your Mother Should Know ',' When I’m 64’) als hommage aan zijn vader die in de jaren 20 bandleider was. Lennon en McCartney gaven graag toe dat ze probeerden om hun helden na te bootsen in bepaalde nummers (Chuck Berry in 'I Saw Her Standing There’, Smokey Robinson in' All I’ve Got To Do’, Bob Dylan in ‘I’m A Loser’). En hoe Paul’s positieve temperament werd aangevuld met het negatieve temperament van John. In ‘Getting Better’ van Paul bijvoorbeeld, voegde John de zin toe: ‘It couldn’t get much worser’ (Het kon niet veel slechter).
Het volgende boek behandelt een cruciale periode voor de band, het verkennen en ontdekken van het vurige Hamburg. 'Magic Circles: The Beatles in Dream and History' (Harvard University, 2003) is een trippy affaire — lees maar even de visie op het ‘Paul-is-dood’ gerucht - maar de analyse van auteur Devin McKinney’s over hoe Hamburg The Beatles gemaakt, doet je nadenken. In de jaren 1960-1962, speelden ze in louche clubs op de Reeperbahn tot in de vroege uurtjes voor zeilers, gangsters en prostituees, ‘ze stonden oog in oog met een vluchtig publiek dat graag op de vuist ging en een voorliefde had voor rauw vlees ', schrijft McKinney. Het is het waard hem te citeren: The Beatles 'waren een bekwame groep, maar live waren ze niet uitmuntend voor ze naar Hamburg afzakten, tegen de tijd dat ze er vertrokken, waren ze fenomenaal . . . En bij hun thuiskomst, waren ze in staat een publiek te bespelen. Daar werd, en ik gok, de basis gelegd voor wat later volgde: Beatlesmania.’
Dit laatste is zo pijnlijk en even noodzakelijk als opgroeien: 'You Never Give Me Your Money: The Beatles after the Breakup' (Harper, 2010) van Peter Doggett, geeft met scherpe blik weer hoe de dingen die gebeurden de groep uit elkaar deden vallen: de krankzinnige roem, de heroïneverslaving van John, Paul die graag de ‘baas’ speelde (een vriendin noemde hem lachend 'hij lijkt wel een prins van de Medici del Arte'), het spirituele zoeken van George die wegkwijnt onder de ego's van Lennon / McCartney, Paul en George die wreed uit de hoek komen tegenover Yoko (alleen Ringo vloog naar New York om haar te troosten nadat John werd vermoord), de gruwelijke zaken die uitgevochten werden voor de rechtbank - ‘All You Need Is Cash’ grapte Eric Idle ooit.
Nadat ik het boek dicht klapte, heb ik geprobeerd om de perfecte song te vinden die bij mijn verdriet paste. ‘Hey Jude’, ‘Rain’? ‘Neen, ik koos voor het wijste lied ooit opgenomen door The Beatles,’ ik citeer Ian MacDonald. George bood 'All Things Must Pass' aan in de 'Get Back'-sessies, maar John en Paul (grimmig lachend) zeiden neen, en dus nam hij het solo op na de breuk.
De enorm ontroerende muziek vulde de kamer, het raakte me tot diep van binnen. Het is veel meer dan een meditatie over leven en kunst en toekomstperspectief, misschien vertelt het ook waarom The Beatles zoveel betekenden op een gegeven moment in de geschiedenis, en ook op de dag van vandaag nog zo heel veel betekenen: ‘Daylight is good/Arriving at the right time’ (daglicht kan een zegen zijn als het op het juiste moment komt)
(Bron: bostonglobe.com - Katharine Whittemore)
(vert: Trix Van twist — Klaas Schoehuijs — Janien Nuijten-Colans)
