HET VERHAAL OVER DE OPKOMST, HET WERELDSUCCES EN HET EINDE

De ontmoeting van John Lennon en Paul McCartney op 6 juli 1957 wordt beschouwd als het begin van de meest succesvolle popgroep aller tijden. John Lennon (16) speelt met de door hem opgerichte skifflegroep The Quarry Men op een festival in Woolton, Liverpool waar Paul McCartney (15) naar komt kijken. Paul zingt en speelt veel liedjes en kan een gitaar stemmen, reden genoeg om hem bij de groep te vragen. Ruim een half jaar later, op 6 februari 1958, introduceert Paul zijn vriendje George Harrison (14), die nog beter gitaar speelt. Ze doen de nodige podiumervaring op als ‘Johnny and The Moondogs’. Stuart Sutcliffe, een vriend van John van de kunstacademie, die is overgehaald basgitaar te spelen, komt met de naam ‘The Beetles’ in navolging van The Crickets, de begeleidingsgroep van de op dat moment populaire Amerikaanse zanger Buddy Holly. John stelt voor er ‘Beatles’ met ‘ea’ van te maken als verwijzing naar ‘beat music’, zoals rock ’n roll in Engeland wordt genoemd. Na ‘Long John and The Silver Beatles’, ‘The Fabulous Silver Beatles’ en ‘The Silver Beatles’ wordt en blijft het uiteindelijk: The Beatles.

Er volgen veel repetities, audities, talentenjachten en optredens in plaatselijke danszaaltjes en in mei 1960 maken The Beatles met drummer Tommy Moore een heuse toernee door Schotland van een week. De groep krijgt medio 1960 dankzij haar eerste manager Allan Williams een serie optredens in Hamburg. Vier dagen voordat ze op 16 augustus naar Duitsland vertrekken, doet Pete Best auditie als drummer. The Beatles spelen twee maanden in de Indra Club, twee maanden in de Kaiserkeller en dan een avond in de Top Ten Club. Stu krijgt een liefdesrelatie met Astrid Kirchherr, een fotografe. Zij behoort tot een groep non-conformistische Hamburgse kunstenaars, onder wie ook Klaus Voormann, die zijn haar in een pagemodel draagt. Na Stu’s haar in ditzelfde model te hebben geknipt, krijgt zij ook de andere Beatles (behalve Pete Best) zover hun kapsel te veranderen. Drank en peppillen houden de muzikanten op de been op de ruwe, van prostitutie vergeven Reeperbahn in de Duitse havenstad en vormen de jonge amateurs om tot professionele showmakers. In december gaat het in de Top Ten Club mis: George wordt op zijn jeugdige leeftijd (17) betrapt en uitgewezen; Paul en Pete Best moeten op beschuldiging van brandstichting in hun armoedige verblijf Duitsland ook verlaten; de groep verkeert in staat van ontbinding.

Met hernieuwde moed weten The Beatles in januari een aantal optredens in Liverpool te regelen. Een vriend van Pete Best, Neil Aspinall, is inmiddels hun roadmanager en chauffeur van hun busje. In februari 1961 hebben ze hun eerste van een lange serie optredens in de Cavern Club en in april gaan ze voor de tweede keer naar Hamburg om in de Top Ten Club op te treden. De Duitse producer Bert Kaempfert huurt The Beatles in als begeleidingsgroep van zanger Tony Sheridan voor plaatopnamen. Als de Beat Brothers nemen ze acht nummers op, waaronder ‘Ain’t she sweet’, ‘My Bonnie’ en ‘When The Saints’, waarvan de laatste twee in Duitsland als het allereerste Beatles-singletje ter wereld verschijnen. Als de groep in juni terugkeert naar Engeland, besluit Stu in Duitsland te blijven. Paul gaat de basgitaar bespelen en The Beatles pakken hun lunch- en avondconcerten in de Cavern Club weer op. Hun populariteit neemt toe en op 31 augustus wordt zelfs een heuse Beatlesfanclub opgericht. Eind oktober is Raymond Jones de eerste die in de platenwinkel van Brian Epstein komt vragen naar het plaatje ‘My Bonnie’ van een nieuwe groep. Op 9 november bezoekt Brian de inmiddels door hem gelocaliseerde Beatles in de Cavern en een maand later wordt hij officieel hun manager met het ondertekenen van het contract in de Casbah Club.

1 januari 1962: het nieuwe jaar begint slecht voor de door hun nieuwe manager keurig in het pak gestoken groep. Een in Hamburg.

Na een toernee door Schotland in de eerste week van het nieuwe jaar, komt op 11 januari de tweede single uit: ’. Een maand later sluit manager Brian Epstein een contract met Capitol Records, dat de Beatles-platen in Amerika gaat distribueren. De groep besluit echter pas zelf naar de Verenigde Staten te gaan zodra ze er nummer 1 staan.

‘I want to hold your hand’ komt in januari 1964 in de Amerikaanse Top 100 binnen en staat een week later nummer 1; in het kielzog gaat de verkoop van de eerste Beatles-elpee in Amerika van Capitol, ‘Meet The Beatles’, als een raket. De groep is op dat moment in Parijs waar ze drie weken in het Olympia Theater optreden. Tussendoor nemen ze in de lichtstad een nieuw, door Paul en John geschreven nummer op: ’.

1965 — Help! Een koninklijke onderscheiding!

Nadat Ringo op 11 februari met Maureen Cox is getrouwd, beginnen de opnamen voor een nieuwe speelfilm, die tot half mei duren en de groep niet alleen op Engelse locaties, maar ook in Tirol en op de Bahama’s brengen. In april komt als voorproefje de single ‘Ticket to ride’ uit en eind juli verschijnt eerst de single ‘Help!’ en gaat de film ‘Help!’ in première; een week later komt ook de vijfde elpee ‘Help!’ uit. Na een korte toernee door Europa, waarbij The Beatles concerten geven in Frankrijk, Italië en Spanje, en een bescheiden zomervakantie, begint de groep half augustus aan hun tweede Amerikaanse toernee met op 15 augustus het legendarische Shea Stadium-concert dat 56.000 toeschouwers trekt. Een maand later start in de Verenigde Staten een tekenfilmserie op tv, gebaseerd op de muziek van The Beatles en met kundig getekende Beatletjes in de hoofdrollen. 1 oktober 1965 bereikt ‘Yesterday’ de eerste plaats in Amerika en wint daarmee vele, vooral oudere, twijfelaars voor Beatles-muziek. Intussen zijn The Beatles voor de Engelse schatkist zo waardevol dat ze op Buckingham Palace een koninklijke onderscheiding krijgen: Member of the Most Excellent Order of the British Empire (MBE). In december ligt de zesde elpee ‘Rubber Soul’ in de winkel, waarop voorzichtig geëxperimenteerd wordt met nieuwe muzikale richtingen; tegelijkertijd verschijnt de single ‘We can work it out’ / ‘Daytripper’. De groep begint aan haar laatste Britse toernee.

Het jaar begint weer met een Beatles-huwelijk: George trouwt op 21 januari met in San Francisco op 29 augustus 1966 zal later historisch blijken. Het is het laatste officiële concert van The Beatles. Ze hebben inmiddels muzikale ideeën ontwikkeld die niet op het podium kunnen worden uitgevoerd. Zo hebben ze de nummers van ‘Revolver’ als band nooit live uitgevoerd, hoewel deze al tussen de toernees door zijn opgenomen. De groep sluit het tijdperk van toeren en optreden af en houdt zich alleen nog met plaatopnamen bezig. Nadat John als acteur in de satirische oorlogsfilm ‘How I Won The War’ in Spanje een nieuwe ervaring heeft opgedaan (en zelfs zijn beroemde kapsel laat kortwieken) beginnen The Beatles op 24 november met de opnamen van hun achtste elpee.

Als voorproefje verschijnt half februari de single ‘Penny Lane’ / ‘Strawberry Fields Forever’. De psychedelische invloeden die al op ‘Revolver’ te horen waren, zijn vooral op ‘Strawberry Fields’ verder uitgewerkt. De groep is maanden in de studio’s van Abbey Road in Londen aan het opnemen en nadat de plaatopnamen gereed zijn, wordt gewerkt aan de bijzondere hoes voor het album waar The Beatles uiteindelijk op 1 juni de wereld mee verbijsteren: ‘Sergeant Pepper's Lonely Hearts Club Band’. Meer en meer worden The Beatles ervan verdacht drugs te gebruiken en ze geven dit dan zelf ook toe. Als reactie boycot de BBC ‘A day in the life’ en ‘Lucy in the Sky with Diamonds’ (vanwege de beginletters). Een primeur voor The Beatles vindt op 25 juni plaats, wanneer ze hun nieuwe single ‘All you need is love’ in een via de satelliet wereldwijd uitgezonden tv-programma presenteren. The Beatles zijn op het toppunt van hun roem als het noodlot toeslaat: tijdens een meditatieweekend in Bangor, in Wales, bij de Indiase goeroe Maharishi Mahesh Yogi, krijgen ze op 27 augustus de onheilstijding dat hun manager Brian Epstein dood gevonden is in zijn Londense flat als gevolg van (slaap)middelen in combinatie met alcohol. In feite markeert dit het begin van het einde van The Beatles. Paul McCartney weet de anderen ervan te overtuigen dat werken het beste middel is om dit verlies te verwerken. Hij komt met het idee voor de televisiefilm en plaat ‘Magical Mystery Tour’. In september en oktober gaat de groep met een bont gezelschap in een psychedelisch beschilderde bus door Engeland om de filmopnamen te maken en tussendoor nemen ze in de studio de bijbehorende songs op. Vooruitlopend op de uitzending van de film komt eind november de single ‘Hello Goodbye’ / ‘I am the walrus’ uit, en op 1 december de dubble-ep ‘Magical Mystery Tour’ met bijbehorend fotoboekje. Op tweede kerstdag 1967 zendt de BBC de film ‘Magical Mystery Tour’ (in zwart-wit!) uit. De pers laat de volgende dag niets heel van het nieuwe The Beatles-product, tot diepe teleurstelling van The Beatles zelf.

The Beatles gaan in zaken. Apple Corps wordt opgericht, met onder meer een Apple-boetiek (die al na een half jaar dichtgaat vanwege een te kleine omzet; het restant van de voorraad wordt weggegeven aan voorbijgangers), een filmafdeling en een muzieklabel. Maar de jongens zelf gaan in februari 1968 voor drie maanden naar Rishikesh in India, om zich in het hoofdkwartier van de Maharishi verder te verdiepen in meditatietechnieken. Ringo houdt het al na een paar weken voor gezien, net als Paul, de anderen gebruiken de tijd vooral om nummers te schrijven voor het volgende album. In maart scoort de groep een nummer 1-hit met ‘Lady Madonna’. De tekenfilm ‘Yellow Submarine’ gaat op 17 juli 1968 in aanwezigheid van The Beatles in première en is een succes. Behalve eerder uitgebrachte nummers en liedjes die waren blijven liggen, en nog een handjevol ideeën, hebben de jongens zelf niet meegewerkt aan de film; alleen aan het einde komen zij in levenden lijve even in beeld. Veel tijd brengt de groep door in de platenstudio: op 30 augustus verschijnt ‘Hey Jude’, de eerste single van The Beatles op hun eigen Apple-label en binnen twee weken goed voor een verkoop van twee miljoen exemplaren. Wanneer The Beatles bezig zijn met de opnamen voor hun nieuwe elpee valt de groep verder uit elkaar. Paul McCartney heeft zich officieus opgeworpen als de leider van de groep en strijkt daarmee John Lennon als oprichter tegen de haren in. John op zijn beurt sleept zijn nieuwe liefde, de Japanse kunstenares Yoko Ono, overal mee naartoe en dus ook de studio in, waar haar aanwezigheid niet wordt gewaardeerd door de overige Beatles. Ringo verlaat tijdens de opnamesessies tijdelijk de groep, maar de ruzies worden weer bijgelegd. John en Yoko komen in het nieuws doordat ze door de politie opgepakt worden wegens het bezit van hennep, maar pas echt schokkend is hun eerste elpee ‘Two Virgins’ die in november 1968 uitkomt: het paar is naakt op de hoes te bewonderen. Eind november verschijnt de dubbelelpee ‘The Beatles’ (‘The White Album’), in veel opzichten het tegenovergestelde van ‘Sgt. Pepper’: een opvallend eenvoudige titel en een opvallend eenvoudige hoes: helemaal wit; wel is ieder exemplaar afzonderlijk genummerd.

Aangezien The Beatles volgens hun contract nog een film moeten maken, stelt de actieve en ijverige Paul McCartney voor om de repetities voor een nieuw concert door camera’s en bandrecorders te laten registreren, zodat alle fans er getuige van kunnen zijn hoe The Beatles terugkeren naar het podium: van George Harrison, die hiermee de kroon op zijn Beatleswerk geplaatst ziet, want het is ‘zijn’ eerste en tevens laatste Beatlessingle. Kant 2 bevat een medley van onafgemaakte songs die aan elkaar zijn geregen. De plaat eindigt heel veelzeggend met ‘The End’, dat ook daadwerkelijk het laatste nummer is dat The Beatles samen hebben opgenomen. John Lennon kondigt intern aan uit de groep te willen stappen, maar het nieuws wordt stilgehouden. Na een promotionele fotosessie in september 1969 worden de leden echter niet meer samen gezien.

Het laatste officiële bestaansjaar van The Beatles begint succesvol: de nieuwe — maar wel een jaar eerder opgenomen — single ‘Let it be’ is weer een nummer 1-hit, maar al snel is duidelijk dat de leden hun eigen weg gaan. Begin april brengt Ringo zijn eerste solo-elpee ‘Sentimental Journey’ uit, een collectie oude deunen. In diezelfde maand start Paul McCartney zijn eigen muziekproductiemaatschappij en brengt zijn eerste solo-elpee uit, simpelweg ‘McCartney’ geheten. In de hoes zit een zelf afgenomen interview waarin hij verklaart dat The Beatles voorbij zijn. Paul: ‘I didn't leave the Beatles. The Beatles have left The Beatles, but no one wants to be the first to admit it’ (‘Ik heb The Beatles niet verlaten. The Beatles hebben The Beatles verlaten, maar niemand wil de eerste zijn dit toe te geven’). Als toegift verschijnt in mei de onuitgebrachte elpee ‘Get Back’ alsnog, ’bewerkt’ door producer Phil Spector en uitgebracht als ‘Let It Be’, met opnamen van de ‘Get Back’-sessies van ruim een jaar daarvoor. The Beatles hebben er weinig belangstelling voor, net zomin als voor depremièreop 13 mei van de film ‘Let It Be’ waarin The Beatles gevolgd worden tijdens de opnamen van de elpee. Ringo komt eind september met zijn tweede elpee, ‘Beaucoups Of Blues’, en George brengt het driedubbelalbum ‘All Things Must Pass’ uit, dat door de pers zeer goed wordt ontvangen. Zo verstrijkt dit laatste — in feite onproductieve — jaar voor The Beatles en het eindigt letterlijk op 31 december wanneer Paul bij de rechter verzoekt om ontbinding van het bedrijf The Beatles, waarin de vier sedert april 1967 zijn verenigd.

Er wordt in de jaren zeventig nog meermalen geprobeerd om de groep weer bij elkaar te krijgen. Paul McCartney en John Lennon zijn in 1974 zelfs nog bij elkaar om te jammen, maar van blijvende samenwerking is geen sprake. Wanneer John Lennon wordt vermoord door M.D.C.op 8 december 1980 voor zijn huis, een appartement in het Dakota Building aan 72nd street, New York, is het fenomeen The Beatles echt geschiedenis.

Eind 1994 brengt Apple Records een dubbel-cd uit met vroege Beatles-opnamen die zij voor de BBC-radio maakten, getiteld ‘Live At The BBC’. George Harrison, Paul McCartney en Ringo Starr zijn dan bezig met het samenstellen van het levenswerk van The Beatles: ‘Anthology’. Ook Johns weduwe Yoko Ono werkt eraan mee. Allereerst worden in 1995 en 1996 drie dubbel-cd's uitgebracht die speciale versies en outtakes bevatten van Beatles-nummers, in een hoes die ontworpen is door hun oude Hamburgse vriend Klaus Voormann. De nieuwe singles ‘Free As A Bird’ en ‘Real Love’, waarvoor audiocassettes van John Lennon als basis dienden, brengen The Beatles opnieuw onder de aandacht van het grote publiek. De ‘Anthology’-cd's worden in 1996 gevolgd door een documentaire (waarvan een deel als televisie-documentaire wordt uitgebracht) op video (verschijnt in 2003 als dvd-box) en in 2000 door een boek waarin ‘het verhaal van The Beatles wordt verteld door The Beatles zelf’. Datzelfde jaar brengen The Beatles hun ‘Best of…’-cd, simpelweg getiteld ‘1’, uit. Hierop staan 27 nummer 1-hits van de groep. Weer staan The Beatles wereldwijd bovenaan de hitlijsten.
Tot verdriet van de fans en veel andere muziekliefhebbers overlijdt George Harrison op 29 november 2001 in Los Angeles aan de gevolgen van kanker.

In november 2003 brengen de twee overgebleven Beatles, Ringo Starr en Paul McCartney, het album ‘Let it Be.. naked’ uit, een remake van het oude album ‘Let it Be’, maar zonder Phil Spectors muzikale overdaad.