DE NEDERLANDSE BEATLESFANCLUB

(Klik op de afbeeldingen voor een groter formaat)

Een populaire artiest kan nog zo veel bewonderaars hebben, er zijn er altijd maar een paar honderd die lid worden van een fanclub. En er zijn altijd maar één of twee bewonderaars die zelf zo'n fanclub oprichten. Waarom doet iemand dat? Waarom ben ik zelf in 1963 met de `Official Dutch Beatles Fanclub' begonnen?
Bewondering voor een artiest is daarvoor niet genoeg. Je moet een innerlijke drang hebben om te corresponderen, stukjes te schrijven en blaadjes in elkaar te zetten. Ik ben zo iemand. In 1962 kocht ik van mijn eerste salaris als leerling-analist een tweedehands schrijfmachine en een tweedehands stencilmachine. Dat was in die tijd genoeg om boekjes en tijdschriften te kunnen maken; gestencilde tienerbladen als Teen-Age Party, Teen en Twen en Dynamite rezen toen als paddestoelen uit de grond. Ik interesseerde me voor tienermuziek, en dus liet ik het muziektijdschrift De Hitparade van start gaan. Voor het benodigde nieuws abonneerde ik me op het Amerikaanse Cash Box (f 48 per jaar) en het Engelse Melody Maker (f 20 per jaar) en ik organiseerde zelf een Top-50. (Hitparades in tijdschriften waren toen waardeloos, ze stonden vol met Nederlandse levensliederen en Duitse schlagers en waren drie maanden te laat). Het geheel werd gecompleteerd met een zelfgemaakte perskaart, want als hoofdredacteur van een muziekblad moest je wel gratis concerten kunnen bezoeken. Dat lukte wonderbaarlijk goed: het stukje bedrukt karton verleende me toegang tot optredens van onder andere Adamo, Chubby Checker, Dave Berry en Cliff Richard.
Vanuit mijn huisadres (Telderskade 8, een nieuwbouwhuis in het zuidwesten van Leiden) verstuurde ik behalve De Hitparade ook briefkaartfoto's van populaire artiesten onder de naam 'Teenagerbureau Stylex' en coördineerde ik een aantal fanclubs. Ik was begonnen met fanclubs van twee plaatselijk bekende groepen, de rockgroep the Bellboys uit Leiden en de groep the Richochets uit Den Haag. (Het verdere lot van de Bellboys is me helaas onbekend, maar the Richochets veranderen later in the Motions en nog later in Shocking Blue, de eerste Nederlandse groep die de eerste plaats op de Amerikaanse hitparade haalde; maar dat was zeven jaar later). In 1963 kon ik ook fanclubs oprichten van Ciska Peters en Imca Marina, en waar het me eigenlijk om ging, fanclubs van buitenlandse artiesten: The Tornados, Gerry and the Pacemakers en - the Beatles.

Voor het oprichten van een fanclub heb je de toestemming (met handtekening) van de betreffende artiest of zijn manager nodig. Mijn pogingen om Roy Orbison, Chubby Checker en Trini Lopez zo ver te krijgen waren mislukt, en mijn brief aan the Beatles, die ik meteen na het uitkomen van Please, Please Me (februari 1963) verstuurd had, bleef maandenlang onbeantwoord.
Ik had de moed al opgegeven toen ik in november opeens bevestigend bericht uit Engeland kreeg. The Beatles waren toen al behoorlijk populair en het ledental van de nieuwe fanclub schoot omhoog.

  Officiële goedkeuring door "The Official Beatles Fanclub" in Londen

Het blad De Hitparade was intussen steeds meer een gezamenlijk tijdschrift van alle fanclubs geworden. Naarmate de Beatlesfanclub groeide, werd ook het tijdschrift (waarvan de naam werd ingekort tot Hitparade) steeds meer een blad over the Beatles en hun fanclub. Vooral het nummer van 12 juni 1964, geschreven, gedrukt en verstuurd binnen een week na het Nederlandse optreden van the Beatles (ik had als president van de fanclub op 5 juni op Schiphol en in Hillegom enkele woorden met de idolen kunnen wisselen en hen zelfs even aangeraakt) maakte dat duidelijk. The Beatles overschaduwden alle andere artiesten. Ik moest een aantal fanclubs van de hand doen.

Begin 1964 had de Beatlesfanclub 250 leden. Erelid waren de zanger Bobby Vee en discjockey Cees van Zijtveld, die wekelijks via Radio Veronica propaganda voor ons maakte. Zelf deed ik dat in een maandelijkse pagina in het muziekblad Tuney Tunes.
In november van dat jaar moest de president - voorzitter - secretaris - penningmeester - hoofdredacteur - drukker van de Beatlesfanclub in militaire dienst. Ik kon onmogelijk nog een maandelijks tijdschrift maken. De oplossing werd gevonden in de vorm van het kortelings door Peter J. Muller opgerichte blad Beat Box, waarin Hitparade kon worden opgenomen. Ik hoefde niet meer te stencillen en te versturen, maar nieuws over the Beatles kon ik iedere maand toch kwijt.
Toen ik in augustus 1966 uit dienst kwam besloot ik, hoewel Beat Box toen zelfs wekelijks verscheen, om toch weer zelf een blaadje te gaan maken. Het nieuwe fanclubblad, gestencild, maar met een gedrukt omslag, werd Chains genoemd (als zijnde de keten die de Nederlandse Beatlesfans verbindt) naar het gelijknamige nummer van the Beatles. In dezelfde tijd konden we het duizendste lid inschrijven, Yvonne Brouwer uit Amsterdam. In december 1966 bedroeg het aantal leden 1060 en daarmee waren we op onze derde verjaardag de grootste Nederlandse fanclub, die van Cliff Richard, voorbijgestreefd. Twee maanden later kon het blad in offsetdruk worden uitgevoerd.

 Een activiteit van de Fanclub

De fanclub was steeds meer in de openbaarheid gekomen doordat kranten, tijdschriften, radio en televisie materiaal en informatie van ons over the Beatles goed konden gebruiken. Zo trad ik in juli 1965 op in het televisieprogramma `Rooster' (Avro) en in 1967 in Jeugdland' (NCRV-radio); en in september 1967 begon Radio Veronica met een wekelijkse 'Beatles Show' van een kwartier, samengesteld door Ad Bouwman en Jan van Veen in samenwerking met de fanclub. Het aantal leden groeide snel en Jan van Veen werd erelid.

Voor f 4,80 per jaar kreeg een lid van de Nederlandse Beatlesfanclub niet alleen zes maal een tijdschrift, maar ook biografieën, discografieën en foto's. We hebben ook wedstrijden onder de leden georganiseerd, waarbij soms bijzondere prijzen te winnen waren: een Beatlesdeken bijvoorbeeld, of de pet van de schipper die the Beatles op 6 juni 1964 door de Amsterdamse grachten vervoerde, voorzien van de handtekeningen van the Beatles. Waar zou die pet gebleven zijn, vraag ik me nog wel eens af.

 Leden kregen dit bij hun inschrijving als lid

In het voorjaar van 1969 trouwde ik en verhuisde de fanclub naar Zaandam. Kort daarop kreeg ik de uitnodiging te komen praten met John en Yoko, die een week in het Amsterdamse Hiltonhotel logeerden om over vrede te praten. John wist inderdaad iedere vraag over the Beatles zodanig te beantwoorden dat het gesprek toch weer over vrede ging; wel signeerde hij een aantal exemplaren van het fanclubblad, dat toen een foto van hem als omslag had.
Het einde van the Beatles was toen in zicht, en werd officieel toen Paul op 15 november 1970 de rechter verzocht om de groep op te heffen. Het nieuws over the Beatles werd verwarrend en onregelmatig, zodat het ondoenlijk was om Chains in de huidige vorm te blijven uitgeven.

In het laatste nummer, verschenen in februari 1971, stond te lezen:

Nog voor dat laatste nummer van Chains waren we begonnen met het rondsturen van vlugschriften met nieuws over the Beatles, waar in het goed verzorgde maar traag functionerende Chains geen plaats voor was. De nieuwsbrieven werden nu het officiële kanaal van de fanclub onder de naam Nota Beatles. Ze verschenen onregelmatig, steeds als er nieuws was. De fanclub ging door, ook nadat de Engelse en Amerikaanse fanclubs gestopt waren toen Paul McCartney in januari 1972 geschreven had dat hij niets meer met de fanclubs van the Beatles te maken wilde hebben.

Voor ons volgden er nog enkele hoogtepunten. De eerste landelijke `Beatlesdag' was gehouden op 11 september 1971 in het Kreatief Sentrum aan de Breestraat in Leiden. Er werden films gedraaid, dia's vertoond en bandjes met geluidsopnamen en platen verkocht. De dag was met tweeduizend bezoekers een groot succes.

Op 29 februari 1972 zond Radio Veronica twintig uur achter elkaar niets anders dan Beatlesplaten en -interviews uit in het kader van de `Veronica Beatledag'. De fanclub was nauw bij de voorbereidingen betrokken: talloze interviews en unieke opnamen waren uit ons archief afkomstig. Op de bewuste dag spijbelden honderden fans van school om gen minuut te missen, en anderen namen radio's mee naar school of bedrijf. De dag werd een gigantisch succes en betekende tevens goede reclame voor de fanclub, waarvan het aantal leden omhoog schoot naar 2650; hoger dan het ooit tijdens het bestaan van the Beatles was geweest.

Toen in oktober 1972 Pauls groep Wings naar Nederland kwam, kregen de fanclubleden (Pauls bittere opmerking over Beatlesfanclubs ten spijt) de beste plaatsen toegewezen. Samen met Jan Tijmes wist ik een interview te houden met alle leden van Wings, al hadden we ons voor de zekerheid maar uitgegeven als discjockeys van Veronica. Dat was trouwens niet helemaal gelogen, want we werden ook betrokken bij Veronica's wekelijke radioshow over the Beatles, nu niet in de vorm van een kwartiertje Beatlesmuziek, maar zeer diepgaande programma's vol interviews, studiorepetities, live-opnamen en ander uniek geluidsmateriaal. De uitzendingen begonnen op 26 november 1972 en werden voortgezet tot 31 augustus 1974, de dag dat aan de piraat Veronica het zwijgen werd opgelegd.

De fanclub was inmiddels weer verhuisd, nu naar Amsterdam. Op 4 oktober 1975 werd de tweede landelijke Beatlesdag gehouden in Paradiso in Amsterdam met een ruilbeurs, een informatiecentrum, een quiz en twee bioscoopfilms. Er kwamen 1400 bezoekers, het maximale aantal dat Paradiso kan bevatten.
Zo bleef de fanclub in het nieuws. De derde Beatlesdag werd gehouden in Utrecht (2000 bezoekers); we organiseerden een reis naar Londen voor het bezoeken van de eerste Engelse Beatles Convention (met 400 bezoekers een mislukking); de vierde Beatlesdag vond plaats in Scheveningen (een groter succes dan ooit, op 12 februari 1978).

Mijn eigen activiteiten als blaadjesmaker en -uitgever hadden zich in de loop der jaren verplaatst van de muziekwereld naar de stripmarkt. Met het uitgeven en verspreiden van stripboeken en aanverwante tijdschriften kreeg ik het zo druk dat ik mijn baan als chemisch analist moest opgeven en in 1979 besloot ik om, met pijn in het hart, de Beatlesfanclub aan anderen over te doen.

Op de vijfde Nederlandse Beatlesdag in Nieuwegein kondigde ik mijn beslissing aan. Het werd als 'popnieuws' uitgezonden in het TV-programma `Countdown', waarmee maar weer werd bewezen dat alles wat met the Beatles te maken heeft nog altijd nieuws is.
Bertus Elzenaar, die al enkele jaren medewerker was, zette de fanclub voort vanuit hetzelfde adres, Postbus 1464, Amsterdam. Het fanclubblad veranderde voor de vierde maal van naam en heet nu Beatles Visie. Wat mijzelf betreft: the Beatles hebben mij toch ook nooit meer losgelaten.

(Bron: Beatles Dagboek door Har van Fulpen)

Deel 2: door Bertus Elzenaar

Dat was dus het verhaal van Har van Fulpen over de Nederlandse Beatlesfanclub.
En toen nam ik het stokje dus van Har over. En niet alleen ik maar samen met Henk van der Woude en Henk Plomp.
De eerste Henk werd tot secretaris gebombardeerd en de tweede tot penningmeester. Het 'bestuur' was er, en ik zet het tussen haakjes omdat we geen van alle wisten waar we aan begonnen. En dat bleek ook wel, want de eerste twee bladen die wij maakten, kwamen nog uit onder de naam "Nota Beatles. Har had deze twee bladen al betaald en de leden hadden er recht op. Ook was het voor ons een test om te zien of we het maken van een blad wel aan konden. Wanneer je nu die bladen bekijkt, zie je ook meteen waarmee wij begonnen zijn. Een hele oude typemachine waarvan de verschillende letters boven de woorden zweefde. Maar de twee bladen zijn er gekomen en met de goedkeuring van Har namen wij in 1980 de Nederlandse Beatlesfanclub over.

En daar sta je dan met je goeie gedrag, op eigen pootjes en dat was zweten.
Onze eerste taak was het zoeken naar medewerkers en de aanschaf van nieuwe typemachines. Van de laatste hebben we er drie gekocht en dat waren elektrische machines en dat was een hele verbetering. Je hoefde maar een toets aan te raken en de letter vloog op het papier.

Wat medewerkers betreft, daar hebben we een hele stoet van gehad. De namen die bij mij opkomen zijn: Marja Salfisbergen, Thea Alting, Hugo Harte, Jan Hendrik Breeuwer, Arie, Robert v/d Bijl, Janneke Brilleman en Nicole. Maar ik zal er vast wel een heleboel vergeten zijn.

Het blad had ook een naamsverandering ondergaan en heette toen "Beatles Visie".
Een nieuw begin, dan ook een nieuwe naam.
En toen stonden we voor het feit dat er kopij gevonden moest worden voor het eerste nummer van “Beatles Visie”.

Dat was een hele toer als nieuwelingen in “het vak” en moesten leren hoe een redactie van een blad werkte. We kwamen er al snel achter dat je een deadline moest stellen voor het aanleveren van artikelen dat je daarna in een redactievergadering moest gaan kijken, wat wel of niet in het blad geplaatst kon worden.
Zo herinner ik mij een voorval met ene Arie (hij was één van de eerste medewerkers) aan wie we gevraagd hadden een artikel te schrijven. Hij stemde daarin toe, maar op de deadline was het artikel van Arie er nog steeds niet, ondanks herhaalde verzoeken.
Het kwam pas op de dag van de redactievergadering. Toen bleken we genoeg artikelen hadden om het blad te vullen en besloten we dat het artikel in het volgende blad zou komen. Arie was het daar helaas niet mee eens en vertrok.

Dat was jammer, maar konden daar niet bij stilstaan omdat het blad af moest.
En wat waren we trots toen het van de drukker kwam! Ons eerste blad en wij vonden her er natuurlijk mooi uitzien. En uit de reacties van de leden bleek dat zij dat ook te vinden. Het ledenaantal zweefde toen tussen de drie en vierhonderd leden.

Blad twee kwam uit en nummer drie ook enz. enz., maar op een gegeven moment begon de onrust. We vonden dat de fanclub officieel moest worden. En dus besloten wij om van de fanclub een vereniging te maken, met de naam "Vereniging Nederlandse Beatles Fanclub". En zo gebeurde het dat ik samen met Robert op 13 oktober 1983 bij de Notaris zaten om de vereniging op te richten en dat was spannend.

Vanaf die datum waren we dus een heuse vereniging met statuten en alles wat daarbij hoorde. We kregen meer armslag en werden nog meer als “vol” aangemerkt.
Zo organiseerden we in samenwerking met derden diverse Beatlesdagen o.a. in Gemert en we waren bij het officieuze wereldrecord “nonstop Beatlesplaten draaien” in Den Bosch. We werden uitgenodigd door Allan Williams om zijn Beatlesdag in Liverpool bij te wonen en natuurlijk was de Beatlesfanclub ook veelvuldig op de radio te horen. Zo ook bij een nachtuitzending, wat toen nog Hilversum 1 heette.

Met de fanclub ging het dus de goede kant op, de leden kregen waar voor hun geld en ieder jaar bij het verlengen van het lidmaatschap kregen de leden een cadeautje in de vorm van een poster, kalender en meer van dit soort items.

Ondertussen stapten we het computertijdperk binnen en ook de fanclub komt in het bezit van zo’n apparaat, de "Vic 20". Mensen, wat kon je daar veel mee doen!
De ledenlijst werd geautomatiseerd en konden we adresstickers uitprinten. Dat was een hele verbetering. Maar ook het aanleveren van het verenigingsblad bij de drukker veranderde. Het uittypen van tekst, het knippen en plakken en het prutsen met "Mecanorma" wrijfletters voor de koppen was voorbij en kwam het blad in 1983 in gedrukte vorm uit, waarbij de teksten uit een echte computer waren gerold.
Wij waren de eerste fanclub die op deze manier te werk ging. We kwamen ook in de Top Tien van het Popblad "Muziek Parade" terecht. Eerst op lagere plaatsen, maar al gauw kwam men er achter dat wij het beste en mooiste fanclub blad hadden en we stonden dan maanden op de eerste plek.

Naast allemaal leuke dingen, heeft de fanclub ook nare dingen meegemaakt en dat was natuurlijk de moord op John Lennon. Ik werkte toen bij de PTT en had op die bewuste dag nachtdienst. Ik hoorde het nieuws een paar minuten voor zessen 's morgens en ik dacht dat het Frits Spits was die het nieuws bracht. Ik wist niet hoe snel ik naar huis moest komen. Ik heb daar meteen de secretaris uit zijn bed gebeld en me in verbinding met Hilversum gesteld. Daar hebben we interviews bij diverse omroepen gehad en hadden in het NOS restaurant een telefonisch interview met de "Gooi en Eemlander". Ook werd er op die dag ook een condoleancetelegram namens de fanclub naar Yoko Ono gestuurd. Kortom, het was een hectische dag en waren doodmoe, maar wel voldaan dat we dit laatste voor John hebben kunnen doen.

Zoals ik al eerder vertelde ging het goed met de fanclub maar met mij als voorzitter minder. Ik kreeg op een gegeven moment het "deja vu" gevoel. Het gevoel van dat heb ik al eens meegemaakt. Ik vond het dus tijd om terug te treden als voorzitter en als medewerker bij de fanclub verder te gaan en zo trad ik in 1985 terug als voorzitter en Janneke Brilleman nam het stokje van mij over. Het adres van de fanclub verhuisde van Amsterdam naar Amersfoort.