Deze week is het tien jaar geleden dat het eenvoudige, maar wonderschone album ´Brainwashed´ van George Harrison verscheen. Het was het elfde studio-album van de beroemde guitarist en voormalige Beatle. En, tragisch genoeg, het zou ook zijn laatste studio-album zijn.
Hoewel ‘Brainwashed’ inderdaad een collectie is van door George Harrison geschreven liedjes, is het eigenlijk toch meer een postume verzameling. Het album immers werd uitgebracht nadat de legendarische songwriter al bijna een jaar tevoren na een lange strijd met kanker was overleden.
De kiem voor ‘Brainwashed’ werd al in 1988 gelegd, toen Harrison de krachtige pophymne ‘Any Road’ schreef (dat hij had gecomponeerd tijdens een videoshoot voor zijn uit 1987 daterende single ‘This is Love’). Met het door Jeff Lynne geproduceerde ‘Cloud Nine’ (1987) wist Harrison zich weer een plaats te verwerven onder critici en kon hij ook commercieel op de been blijven. Deze lijn zette hij door met de supergroep Traveling Wilburys (samen met Lynne, Bob Dylan, Roy Orbison en Tom Petty), die in de komende vijf jaar twee albums uitbracht. Ondertussen was ‘Brainwashed’ in het achterhoofd rond blijven gaan, maar de voortgang van het album werd gestopt vanwege Harrisons kankerdiagnose in 1997 en ook omdat hij in 1999 met een mes werd gestoken door een mentaal onstabiele fan.
Terwijl de kanker zich naar zijn longen en uiteindelijk ook naar zijn hersenen verspreidde, toonde Harrison zich nog steeds emotioneel betrokken bij zijn muziek. Hij bleef specifieke instructies geven over de liedjes en de productie moesten worden uitgevoerd. Hij nam zelfs vocale melodieën op die bedoeld waren als strijkarrangementen. Na Harrisons dood op 29 november 2001 namen Lynne en Dhani Harrison de productie van het album op zich, waarbij ze alle overblijvende vocalen en instrumentaria overdubten om de liedjes af te maken op de manier waarop Harrison dat gevraagd had.
Phenomenally, ‘Brainwashed’ never sounds — even for a second — like an awkward patchwork. Lynne, typically known for his grandiose, symphonic productions with ELO, kept the songs tight and spacious, allowing the unhurried charm and graceful humor of Harrison’s writing to breathe freely — like on the tongue-in-cheek blues-pop of ‘P2 Vatican Blues (Last Saturday Night’ or the gently atmospheric folk of ‘Stuck Inside a Cloud.’ There’s plenty of pain stirring under the surface, too, if you look for it. It’s difficult not to get choked up on ‘Cloud,’ as Harrison sings, 'Never been so crazy, but I’ve never felt so sure / I wish I had the answer to give, don’t even have the cure.'
Vandaar ook dat ‘Brainwashed’ nooit — zelfs geen seconde — klinkt als iets dat ruwweg bij elkaar is gevoegd. Lynne — die typisch genoeg bekend is vanwege zijn grandiose, symfonische productizes met ELO — wist de liedjes klein, maar open te brengen. Hierdoor konden de ongehaaste charme en gracieuze humor van Harrions teksten vrij ademen, zoals op het intieme bluespop-lied van ‘P2 Vatican Blues (Last Saturday Night’) of op het subtiele, sfeervolle folklied ‘Stuck Inside a Cloud’. Maar voor degene die er naar zoekt, schuilen e rook genoeg pijlijke zaken, net onder de oppervlakte. Het is moeilijk je niet te laten grijpen door ‘Cloud’, want, zoals Harrison zingt: 'Never been so crazy, but I’ve never felt so sure / I wish I had the answer to give, don’t even have the cure.' ['Ben nooit zo gek geweest, maar voelde me ook nooit zo zeker/ I wou dat ik het antwoord geven kon, maar ik heb geen tegengif', RM]
'Dit album was erg therapeutisch voor me,' vertelde Dhani Harrison tijdens een interview met CBC in 2002. 'Zoals ik zei, het gebeurde op het juiste moment. Ik kreeg met veel dingen te maken, zoals dat dan gebeurt, en ik ben nooit weggelopen voor welke realiteit dan ook of voor wat er dan ook is voorgevallen de laatste paar jaar. De opnames doen was geweldig en wonderlijk, maar ook weer erg verdrietig… Het was een erg positief iets om dit na zijn overlijden te hebben gedaan.'
Hoewel het een decennium geleden is dat ‘Brainwashed’ werd uitgegeven, blijft het een goedklinkende, smaakvolle bron van comfort — een liefdevolle zwanenzang van een van de verfijnste rocktalenten ooit.
(bron: ultimateclassicrock.com)
(Vert.: Raymon R.J. Middelbos)
