In de annalen van de Amerikaanse popmuziek, wordt er geen mens hartstochtelijker gehaat door critici en fans dan Yoko Ono, de vrouw van de overleden Beatle John Lennon.
Meer dan 40 jaar nadat de band uit elkaar ging, wordt ze nog altijd bestookt met giftige en hatelijke reacties, reacties die meestal gebruikt worden voor kinderverkrachters en babymoordenaars. Ze is uitgescholden als de scherpe harpoen die binnendrong in het leven van John Lennon, en een wig dreef die uiteindelijk leidde tot de split van een van meest productieve en briljante muziek en songwriting teams - Paul McCartney en John Lennon - en uiteindelijk zorgde voor uit elkaar gaan van 's werelds meest geliefde rock band, The Beatles.
De 71e verjaardag van John Lennon's op 9 oktober komt snel naderbij, en het is eindelijk tijd om eens terug te kijken door soberder, meer realistische ogen, om dan uiteindelijk toe te geven dat Yoko Ono niet in haar eentje verantwoordelijk was voor de split van The Beatles - in feite, ze was zelfs niet de vonk die het vuur aanstak. Integendeel, haar invloed op de erfenis van The Beatles was eigenlijk heel positief.
One After 909
De waarheid is dat, tegen de tijd dat Yoko Ono John Lennon ontmoette in 1966, ze slechts een van de vele zakelijke, artistieke en persoonlijke conflicten was die al geruime tijd opborrelden binnen de band en die uiteindelijk tot hun split zou leidden — maar ja, zij was ongelukkig een van de meest zichtbare, en dus de bliksemafleider voor veel van hun problemen die volgden.
In de tijd van haar komst, voelde George Harrison zich al gefrustreerd als songwriter, zijn inbreng bleef beperkt tot slechts enkele nummers per album; Ringo Starr was druk bezig met zijn eigen filmcarrière. Ondertussen werden McCartney en Lennon snel volwassen als individuele kunstenaars, en hun muzikale smaken en aspiraties liepen sterk uiteen na jaren samen een onnatuurlijk leven geleid te hebben als een Beatle.
Critici wijzen op de aanwezigheid van Ono in de studio als bewijs van haar rol in hun breuk, maar dat is een onlogische conclusie. Ze heeft zichzelf zeker niet opgedrongen! John bracht haar daar. Zelfs als ze hem had gepest en getergd, was het John die daarmee ingestemd heeft. Als iemand schuld treft, dan moet het John zijn, hij wist dat haar aanwezigheid zijn collega-bandleden onder hoogspanning bracht. Zijn beslissing om haar mee te brengen naar de studio weerspiegelt zijn eigen gemoedstoestand op dat moment - zij was slechts de boodschapper.
Fixing a Hole
Tegen de tijd dat Yoko Ono op het toneel verscheen, waren The Beatles op hun hoogtepunt van hun populariteit, maar er waren ook al tekenen van onenigheid. Hun laatste, briljante prestatie als officiële band drie jaar later, het album Abbey Road, was eigenlijk meer een compilatie van nummers van vier getalenteerde songwriters dan een samenwerking van muzikale talenten. Ze konden het amper aan om samen te zijn in een en dezelfde ruimte. Wat nog belangrijker is, tegen die tijd, stagneerde John Lennon duidelijk als songwriter: De meest memorabele songs op het album waren composities van McCartney en Harrison.
Maar nadat The Beatles uit elkaar gingen, bracht John's eerste soloalbum - John Lennon/Plastic Ono Band - ons klassiekers als 'Mother', 'Working Class Hero', 'God' en 'Isolation'. Al deze nummers gingen over de donkere kant van zijn leven, waarover hij tijdens de Beatles tijden alleen maar hints kon geven. Zijn volgende album gaf ons 'Jealous Guy' en het legendarische 'Imagine' - nummers die zonder twijfel beter waren dan alles wat hij had geschreven voor de laatste twee Beatles albums. Het nummer 'Imagine' heeft zich zelfs bewezen als een opmerkelijk overtuigend tegenargument voor Bob Dylan's 'Blowin'in the Wind'. Beide nummers zijn de muzikale soundtracks geworden van burgerrechten en anti-oorlogbewegingen. Maar terwijl Dylan cynisch zingt over de onmenselijkheid van de ene mens tegen de andere, biedt Lennon een felle bevestiging van de kracht van de mens om van elkaar te houden en zo een betere wereld te creëren.
Nadat The Beatles uit elkaar waren, werd duidelijk wie de muze van Lennon was - keer na keer, in zijn muziek, in zijn woorden en in zijn daden, ging het over Yoko Ono. Hij beweerde meerdere keren dat zij degene was die ervoor had gezorgd dat zijn demonen werden uitgedreven en dat zijn emotionele problemen oploste. Maar critici en fans ontkenden zijn waardigheid en deden deze uitspraken af alsof ze van een hopeloze echtgenoot afkwamen die blind was voor het gestook en gemanipuleer van zijn vrouw.
Hi, Hi, Hi
Nadat The Beatles uit elkaar gingen, liet ook McCartney zien wie hij was. Hij werd een van de meest vruchtbare en succesvolle soloartiesten in de muziekgeschiedenis. Hij mag dan hardcore Beatles fans en critici zijn kwijtgeraakt met zijn 'silly love songs', maar zijn commerciele en artistieke prestaties zijn tot op de dag van vandaag niet geenevaard. Dat zou nooit gebeurd zijn als hij onderdeel was gebleven van het liedjesschrijvende 'team' Lennon-McCartney. Het was een publiek geheim dat de twee componisten hun nummers meestal apart van elkaar schreven. Nu was McCartney - net als Lennon - niet langer gebonden aan het Beatlesgeluid en kon hij iedere hoek van zijn creatieve nieuwsgierigheid ontdekken.
Lighting the World
Nadat The Beatles uit elkaar gingen, kon ook George Harrison laten zien wie hij was met zijn eerste soloproductie in 1970: 'All Things Must Pass'. Hij ging toen verder met het produceren van wat misschien wel een van de meest revolutionaire gebeurtenissen in muziek was - het concert voor Bangladesh in 1971. Het was het eerste wereldwijde benefietconcert, een belangrijk moment in de popcultuur en het prototype voor volgende benefietconcerten. De westerse landen werden zich bewust van hun plicht om mee te helpen aan het oplossen van de hongersnood, natuurrampen en politieke achtervolging in de Derde Wereld. Het concert inspireerde generaties artiesten en was een voorbeeld voor 'We Are the World', 'Band Aid' en 'Farm Aid'.
Zelfs Ringo Starr liet zien wie hij was na The Beatles en bracht een serie succesvolle soloalbums uit die hem hielpen om te bereiken wat hij in de schaduw van drie getalenteerde liedjesschrijvers nooit had kunnen bereiken: respect voor hem als muzikant.
I Me Mine
Als je het uit elkaar gaan van The Beatles bestempelt als rampzalig, staat dat gelijk aan het ontkennen van het belang van de individuele successen die elk lid van de band daarna heeft behaald — en van het feit dat de leden er zelf behoefte aan hadden om verder te gaan met hun eigen leven en daarin persoonlijke rust en tevredenheid te vinden. Dan ontken je de behoefte die elke mens heeft, nl. om te groeien als persoon — om de egoïstische reden dat je wilde dat ze jou bleven amuseren, op de manier waarmee je verwend was geraakt.
Bovendien droegen de belangrijke muzikale, culturele en sociale invloeden van de individuele bandleden bij aan het verder vormen en onder de aandacht brengen van hun gezamenlijke prestaties als deel van de band. Gedurende tientallen jaren na de breuk werd zo de enorme muzikale erfenis van de band levendig gehouden, terwijl andere bands uit de zestiger jaren allang waren verbleekt tot stoffige nostalgie. De maatschappij is er om berucht, dat zelfs de beste muzikale talenten aan betekenis verliezen als het commerciële succes is afgenomen.
Ook Yoko Ono droeg - na het overlijden van Lennon - bij aan het koesteren van de erfenis van The Beatles, in de vorm van de vele herdenkingen voor haar echtgenoot, die zij mede heeft georganiseerd. Hiertoe behoren de Strawberry Fields herdenking in het Central park in New York; het eerbetoon ter ere van de 50e verjaardag van Lennon met de wereldwijde vertoning van ‘Imagine’; de oprichting van het John Lennon Museum in Japan; het aan hem opdragen van de Imagine Peace Tower in Ijsland en de ‘Peace Tree’ in Washinghton, D.C. Ook was zij betrokken bij de samenstelling van de tentoonstelling ‘John Lennon: The New York City Years’ in de annex van de NYC Rock and Roll Hall of Fame.
Let It Be
Nu de verjaardag van John Lennon nadert, is het daarom tijd dat de muziekwereld volwassen wordt en ermee ophoudt om Yoko Ono te behandelen als de boosaardige kracht achter de breuk van The Beatles. Ongeacht wat men mag vinden van Yoko Ono als persoon, haar invloed op John — als mens, als artiest, als volkomen voorvechter van wereldvrede — was overweldigend positief. Zij hielp hem om de boze geesten, die hem in al die Beatles-jaren in hun greep hadden gekregen, te ontdekken, te confronteren en te verslaan. In haar vond hij eindelijk zijn geestverwant en door haar kwam hij met zichzelf in het reine.
John het recht te onthouden om te kiezen van wie te houden en hoe, door wie geïnspireerd te worden en hoe zijn leven aan haar te wijden — omdat je van zijn muziek hield en niet wilde dat hij je niet meer zou vermaken — is ontzettend egoïstisch en naïef. Hij was lid van de meest succesvolle band ooit ter wereld — maar uiteindelijk is zelfs deel uitmaken van de grootste rockband ter wereld gewoon een baan. Als die baan geen betekenis meer had voor Lennon, non-productief werd of emotioneel zelfs ongezond werd voor hem, had hij het recht om ermee te stoppen. Hij had al een heel groot deel van zichzelf aan de wereld gegeven en de wereld had het recht niet om meer te vragen. En Yoko Ono, over haar persoonlijke relatie met Lennon, was de wereld geen verklaring schuldig — noch een verontschuldiging.
(Bron: huffingtonpost.com)
(Vert.: Janien Nuijten, Ellen Clement, Marijke Snel)
