Stel je een wereld voor waarin John Lennon zijn tijd niet besteedt aan het maken van muziek maar een huiselijk bestaan leidt met zoontje Sean en vrouw Yoko en vellen tekenpapier vult met fantasierijke schetsen.
Sean: ‘Ik wil een aapje.’
John: ‘Eens even kijken…’
Een paar pennenstreken later legt de beroemde vader zijn creatie voor ter beoordeling.
‘O jee, is dat wel een aap?, vraagt hij zijn zoon.
‘Het is een olifant!’
Die tekening van aap-wordt-olifant, vertelt Yoko Ono thuis in Manhattan, is haar favoriet uit een collectie van ongeveer 100 werken die Lennon’s leven omspannen en die vanaf vrijdag tot 17 januari zijn te zien in de Miami Beach Community Church. De driedaagse tentoonstelling - We All Shine On: The Artwork of John Lennon — wordt door Yoko aangeboden om geld te werven voor Adopteer-Een-Klas, een nationaal programma dat vanuit Miami is opgezet om kansarme leerlingen en leerkrachten te ondersteunen.
‘Hij was erg precies en had een duidelijk beeld van wat hij wilde tekenen, maar tegelijk benaderde hij zijn werk met humor en een ontspannen houding’, zegt Ono. Lennon heeft de wereld niet alleen zijn prachtige muziek nagelaten, maar gebruikte zijn dromerige fantasie ook in zijn werk als beeldend kunstenaar. Het is niet bij iedereen bekend, maar voordat Lennon Beatle was, ging hij drie jaar naar de Liverpool Art School. ‘Daar was hij erg trots op’, vertelt Ono. Daarna ontmoette hij andere mensen en zette een bandje op genaamd The Beatles.’ Zijn leven lang — Lennon stierf op zijn veertigste — produceerde hij honderden karikaturen, illustraties en tekeningen uit de losse hand waarin hij gebeurtenissen om hem heen en eigen ideeën over liefde en vrede verwerkte. Met gevoel voor humor verbeeldde hij ook een aantal van zijn songs, waaronder Imagine.
‘Ook al was hij zo beroemd en had het zo druk, hij bleef altijd tekenen’, vertelt Ono. Van 1975 tot de dag in 1980 waarop hij werd doodgeschoten bij de ingang van het Dakota, het historische complex bij Central Park waar Ono nog steeds woont, bracht Lennon veel tijd thuis door. ‘Hij was een huisman’, aldus Rudy Siegel van Legacy Productions, dat de Lennon- tentoonstelling verzorgt. ‘Een groot deel van de collectie heeft hij in die situatie gemaakt. Hij tekende over zaken die hem bezighielden - zijn relatie met zijn vrouw, zijn liefde voor zijn zoontje. Hij maakte zich op om veertig te worden en de jaren ‘70 af te sluiten.’ De tekeningen van de tentoonstelling, die al 17 jaar door de Verenigde Staten trekt, tonen Lennon’s scherpe en ironische blik op de wereld. In ‘Imagine All the People Living Life in Peace’, schildert hij een man (zichzelf) die zich vanaf een berg op de Wereld voorover buigt om de delen te verkennen die hij niet kan zien. Onder het tentoongestelde bevinden zich ook de serie ‘Real Love: The Drawings for Sean’, door Lennon gesigneerde litho’s uit 1970 en afdrukken in beperkte oplage van zijn tekeningen die door Ono zijn gesigneerd. Sommige stukken zijn te koop ten behoeve van Adopteer-Een-Klas.
‘Elke keer als ik de collectie bekijk, zie ik een grote overeenkomst tussen hoe hij zijn songs schreef en hoe hij zijn tekeningen maakte’, zegt Siegel ‘Sommige zijn heel snel gemaakt en lijken op een doktersrecept. Een andere keer nam hij alle tijd. Hij had een idee in zijn hoofd en moest het op papier krijgen. Hij was in staat om dat met slechts enkele streken of regels te doen, of het nou om een liedje of om een tekening ging.’ Bijna dertig jaar na Lennon's dood, spreekt Ono nog met ontroering over hem - en is trots op de reikwijdte van zijn werk, inclusief zijn beeldende kunst en zijn activisme ten behoeve van de wereldvrede. ‘Hij begon in Liverpool en veroverde van daaruit de wereld met zijn muziek. Veertig jaar is wel heel kort.’
Wat hun leven samen betreft: ‘Wij hebben een erg moeilijke tijd doorgemaakt en het soort leven dat wij hadden was een rit met de achtbaan. Overigens heb ik een hekel aan achtbanen en heeft het mij bloed, zweet en tranen gekost… daar zat ik niet op te wachten. Er was zoveel commotie en een storm van jaloezie om ons heen.’ Mensen vragen haar steeds hoe het was om als twee kunstenaars met elkaar te leven. Ono (76), wiens eigen werk ook wel is tentoongesteld in Zuid-Florida: ‘Het lijkt alsof ze vaak denken dat we de hele tijd ruzie hadden of elkaar naar het leven stonden. Zo was het helemaal niet. John is een interessant, eigenzinnig mens. Als we op dat punt aankwamen, vond hij het zonde van zijn tijd, van zijn leven. We hadden elkaar, godzijdank. Hij koesterde zijn liefde. Hij was er bedacht op om mij elke dag te zeggen dat hij van me hield. Achteraf zie ik dat ik erg veel geluk heb gehad.’ Wat John van de huidige tijd zou vinden? ‘Nou, ik denk dat hij zich erg zou opwinden over het feit dat we het aldoor maar over Liefde en Vrede, en Vrede en Liefde hebben en dat de wereld ondertussen nog steeds zo weinig vreedzaam is. Maar eenmaal over zijn boosheid heen zou hij verder gaan met zijn inspanningen en het opnieuw proberen.’
(Bron: miamiherald.com)
(Vert.: Frank Kremer)
