"Ik schreef het bij het ontbijt, nam het op tijdens de lunch en bij het diner werd het uitgebracht."
Zo beschreef John Lennon het ongelofelijk snelle creatieve proces dat leidde tot het uitbrengen van zijn single 'Instant Karma!' - en ook al was het niet letterlijk de waarheid, het kwam toch indrukwekkend dichtbij.
Geïnspireerd door een gesprek dat hij en Yoko Ono hadden met Ono's ex-man Tony Cox en Cox's partner Melinde Kendall werd Lennon de ochtend van 27 januari 1970 wakker met een melodie in zijn hoofd. Grofweg een uur nadat hij aan de piano ging zitten, kwam hij met 'Instant Karma!' - en nog geen maand later was het als single uitgebracht aan beide zijden van de Atlantische Oceaan.
"Het kwam gewoon in me op," mompelde Lennon toen David Sheff hem vroeg hoe hij aan de titel was gekomen. "Iedereen had het over karma, vooral in de jaren '60. Maar het leek mij dat karma direct is, het beïnvloedt je verleden en je toekomst. Er komt echt een reactie op wat je nu doet. Daar zouden mensen zich zorgen over moeten maken. Ik ben ook gefascineerd door commercials en promoties als vorm van kunst. Ik houd ervan. Dus het idee van instant karma was als het idee van instant koffie: iets in een nieuw jasje steken. Ik vond het gewoon leuk."
Voor de sessie had Lennon - die in de ogen van de wereld nog steeds een Beatle was, ook al was hij al maanden geleden in stilte met de band gestopt - George Harrison en producer Phil Spector opgetrommeld, en daarbij nog een paar ondersteunende muzikanten zoals Billy Preston, bassist Klaus Voormann en drummer Alan White, die zich later bij Yes zou voegen. Voor White zou de opname van 'Instant Karma!' een vroeg hoogtepunt in zijn carriere.
"Zelfs een Beatle zou al genoeg zijn in een ruimte, en als er dan twee zijn, dan draait de hele ruimte om hen, iedereen is vol ontzag," verwonderde hij zich jaren later. "Je ben in dezelfde ruimte, ze hebben muzikaal gezien zoveel gedaan dat de wereld heeft veranderd."
Tien dagen nadat Lennon 'Instant Karma!' schreef, werd het uitgebracht als single in Engeland; twee weken later in Amerika. De single deed het goed op beide continenten, hij eindigde op 5 in Engeland, op 3 in Amerika en op 2 in Canada. De single werd gepromoot middels een optreden van Lennon en leden van zijn band bij 'Top of the Pops' op de BBC en beeindigde daarmee een vier jaar durend hiaat op de show van elk lid van The Beatles. Het optreden liet tevens de nieuwe look van Lennon en Ono zien, die onlangs hun lange haar hadden afgeknipt en het hadden gedoneerd aan de Londense activist Michael X.
'Instant Karma!' was ook bedoeld als een simpele en krachtige nieuwe verklaring van Lennon en Ono's boodschap - een waarschuwing tegen de dwaasheid om 'de liefde recht in het gezicht uit te lachen' en een herinnering voor luisteraars; "Better recognize your brothers / Everyone you meet / Why in the world are we here? Surely not to live in pain and fear." (vert.: "Herken je broeders / Iedereen die je ontmoet / Waarom zijn we in vredesnaam hier? Vast niet om in pijn en angst te leven.")
Tegen de tijd dat hij en Ono terugkeerden met hun volgende single 'Mother' in December 1970 hadden zij hun aanpak drastisch veranderd, zowel qua arrangement - Lennon werkte met een eenvoudig trio, dat bestond uit zichzelf, Voormann en Ringo Starr - en qua inhoud, die meer uitdagend was, zowel melodisch als tekstueel. Tijdens zijn gehele solocarriere zou Lennon blijven afwisselen tussen het uitdagen en sussen van zijn fans, hij verdween uiteindelijk helemaal tussen 1975 en 1980, maar met 'Instant Karma!' bewees hij dat hij ook zonder The Beatles een pop anthem kon schrijven wanneer hij er maar zin in had.
(Bron: ultimateclassicrock.com)
(Vert.: Ellen Clement)
