50 JAAR GELEDEN: DE HOGE DRUK OP DE BEATLES DOOR BEATLEMANIA WERD DUIDELIJK OP BEATLES FOR SALE

Toen op 4 december 1964 Beatles for Sale uitkwam, het vierde album van de Beatles, was dat hun derde elpee in iets meer dan een jaar.

In deze periode brachten ze ook nog een aardig aantal singles uit die niet op een elpee terug te vinden waren. Ook was er nog dat hele veroveren-van-de-wereld-gedoe, dat 10 maanden eerder was begonnen toen de groep voor het eerst in de VS aankwam.

Dus 1964 was een druk jaar voor de Beatles. En Beatles for Sale sloot het jaar af met een verzameling nummers die een beetje van zijn drie voorgangers had geleend: een handvol originele nummers, een aantal covers en een klein beetje volwassenheid om te laten zien dat ze geen pas op de plaats maakten.

 

Maar vreemd genoeg deden ze dat eigenlijk wel aan het eind van dat jaar. De druk van de afgelopen 12 maanden op de groep (hun debuutalbum Please Please Me, en de opvolger With the Beatles werden uitgebracht in 1963, de laatste aan het einde van dat jaar) begon duidelijk te worden. A Hard Day’s Night, dat werd uitgebracht in juli 1964, was het eerste Beatlesalbum dat alleen origineel materiaal van John en Paul bevatte. Vanaf het begin was dit een van hun belangrijkste doelen, en een van de dingen die hen het meest onderscheidde van de andere bands van dat moment.

 

Maar van de 14 tracks op Beatles for Sale zijn bijna de helft – zes in totaal – covers van songs die zijn geschreven en beroemd gemaakt door onder andere Chuck Berry, Buddy Holly en Carl Perkins. Lennon en McCartney hadden gewoon geen tijd om genoeg nieuwe nummers te schrijven – met de hitalbums, singles, concerten, tv-optredens, een film en het veroveren van de hele wereld al op hun bordje – om de plaat te vullen en hun deadline voor de kerst te halen. De eerste sessies voor het album begonnen al in juni, een week nadat ze A Hard Day’s Night hadden gefilmd. 

 

Het is niet verwonderlijk dat Beatles for Sale wordt beschouwd als een van de zwakste albums van de groep. Zelfs met de covers die ze door en door kenden (vooral Rock and Roll Music van Berry, het vrij onbekende Mr. Moonlight en Honey Don’t van Perkins, gezongen door Ringo Starr), het blijven covers. Op Beatles for Sale bleven ze op bekend terrein, waarvan ze dachten dat ze dat al achter zich hadden gelaten. (McCartney verwees eens fijntjes naar Beatles for Sale als het podiumrepertoire van de groep plus een paar nieuwe nummers.)

 

De originele nummers van Lennon en McCartney (No Reply, I’m a Loser, Baby's in Black, I’ll Follow the Sun, Eight Days a Week, I Don’t Want to Spoil the Party) zijn nog steeds wel goed, alhoewel ze niet echt voldoen aan het kwaliteitsniveau van de songs op A Hard Day’s Night en Help!, dat volgde in augustus 1965. (Ze schreven in die tijd ook I Feel Fine en She’s a Woman, en die werden uitgebracht als stand-alone single een paar weken voor het album.)

 

Het was ook in deze tijd dat Lennon en McCartney hun eigen weg als songwriters begonnen in te slaan. Alhoewel alle nummers van de Beatles werden uitgegeven als samenwerkingen, was het vanaf dit punt voornamelijk: de Beatle die zingt is degene die het nummer schreef. En de kloof tussen hun stijlen zou hier vorm beginnen te krijgen, al droegen ze nog wel steeds bij aan elkaars nummers. Zet Lennons I’m a Loser, introspectief en vol zelfkritiek, en beïnvloed door zijn ontmoeting met Bob Dylan een paar maanden eerder, tegenover McCartneys I’ll Follow the Sun, een ballade die hij al schreef toen hij 16 jaar was.

 

Zelfs met zijn wankele samenstelling, alsmede het algemeen sombere karakter van de nieuwe nummers (er zijn enkele erge depri-nummers op te vinden, vooral op de eerste kant), bereikte Beatles for Sale nog steeds nummer 1 in de VK en bleef daar 11 weken staan. Het album is nooit in de VS uitgebracht tot aan 1987, toen het uiteindelijk werd uitgegeven op cd, samen met de eerste drie Britse albums van de Beatles. In plaats daarvan moesten de Amerikaanse fans Beatles 65 (uitgebracht minder dan twee weken later) en Beatles VI (uitgebracht in juni 1965) samenvoegen om de originele LP in al zijn moe-van-de-wereld en moe-van-Beatlemania-glorie te hebben.